Za pultom voždovačkog kioska u kojem se peku pljeskavice i ostalo roštiljsko meso stoji radnica s Filipina, a za volanom gradskog autobusa vozač rodom sa Šri Lanke.
Ove jeseni jabuke su brali Egipćani, mahom po Vojvodini, a viđeni su i u hladnjačama s malinama po zapadnoj Srbiji. Dostavljanje hrane na kućnu adresu uveliko obavljaju Uzbekistanci. Higijeničari i spremačice stižu iz Nepala.
Puteve, zgrade, mostove, što je već godinama standardna slika u Srbiji – grade ljudi iz Indije, Kine i Turske. Prognoze stručnjaka da će u našoj zemlji do kraja ove godine biti izdato oko 50.000 radnih dozvola stranim državljanima, kako je „Politika” pisala ovog leta, na kraju su se i obistinile. Naime, prema najnovijim podacima Ministarstva za rad i zapošljavanje, nadležne filijale Nacionalne službe za zapošljavanje, ukupno su izdale 50.397 dozvola za rad stranim državljanima u Srbiji.
– Od tog broja, 9.525 su žene. Najviše radnih dozvola je izdato državljanima Ruske Federacije, potom Kine, Turske, Indije i Nepala, s tim što prednjače Rusi, kojima je izdato 19.645 radnih dozvola – napominju u Ministarstvu za rad, dodajući da uvidom u evidenciju i sistem NSZ-a nema mogućnosti za davanje informacija na kojim poslovima radnici iz inostranstva uglavnom rade.
Lane su se na tom spisku nalazili i državljani Severne Makedonije i Ukrajine. Najmanji broj radnih dozvola u prošloj godini izdat je državljanima Kambodže, Dominike, Malte, Sudana, Ujedinjenih Arapskih Emirata...
Što se tiče sezonskih poslova u poljoprivredi, prema podacima portala, sezonski poslovi od početka 2023. godine do sada angažovan je 1.091 stranac s nesrpskim državljanstvom na sezonskim poslovima u poljoprivredi. U NALED-u podsećaju da je ukupan broj prijavljenih sezonskih radnika ove godine 33.054 radnika, što pokazuje da je procenat angažovanih stranaca mali u odnosu na srpske državljane jer iznosi oko 3,3 odsto. Budući da dosta stranaca obavlja poslove u poljoprivredi, postavlja se pitanje koliko stranaca je bilo angažovano na sezonskim poslovima u poljoprivredi lane, a kakvo je sada, u ovoj godini, stanje.– Strani radnici gotovo da nisu bili angažovani na sezonskim poslovima u poljoprivredi do 2021. godine, nakon čega se beleži trend rasta broja prijava. Tokom poslednje dve godine broj stranaca koji su angažovani na sezonskim poslovima u poljoprivredi se ne razlikuje u velikoj meri. Međutim, možemo konstatovati da je u odnosu na 2022. godinu, kada je bilo angažovano 967 radnika, ove godine taj broj uvećan za 124 prijave – ističu u NALED-u.
Podsećaju da je u 2023. godini najveći broj stranih radnika došao iz Uzbekistana i Egipta, a prethodnih godina angažovani su i radnici iz Nepala i Indije. Nadležni ne raspolažu podacima koje poslove stranci najčešće obavljaju.
Prijava boravišta elektronski ili u policiji
Sezonski radnici mogu biti i strani državljani čije je boravište u Srbiji prijavljeno MUP-u. S obzirom na to da angažovanje na sezonskim poslovima predstavlja rad van radnog odnosa, na njih se ne primenjuju posebni uslovi za zapošljavanje stranaca i važe isti uslovi kao i za sva druga lica koja su državljani Srbije. Prijava boravišta stranaca se vrši ili elektronskim putem ili u dežurnoj službi policijske stanice na čijoj teritoriji je adresa hotela, stana ili kuće u kojoj stranac boravi, a prijavu vrše ili lica koja pružaju usluge smeštaja ili lica kod kojih je stranac došao u posetu, navode u NALED-u. Nakon prijave boravišta MUP-u strani državljanin dobija evidencioni broj za strance (EBS) koji poslodavac koristi za prijavu radnika na portalu.
Izdate radne dozvole od 1. januara do 20. decembra 2023.
– Rusija 19.645 (5.375 žena)
– Kina 10.198 (1.071 žena)
– Turska 4.946 (132 žene)
– Indija 4.914 (59 žena)
– Nepal 1.074 (243 žene)